تولید فاضلاب در کارخانه های صنایع لبنی
امروزه چون در تولید محصولات لبنی از ماشین آلات صنعتی و تمام اتوماتیک استفاده می شود و فرایند تولید به صورت کاملا مکانیزه می باشد CIP تجهیزات یا ضرورت شست و شوی در محل از اهمیت ویژه و خاصی برخوردار می باشد. در صورتی که عملیاتCIP به صورت اصولی و صحیح انجام شود موجب خارج شدن تمامی باقی مانده های شیر و انواع فرآورده های آن به شکل کامل از پاتیل ها و مخازن و لوله های تمامی دستگاه های بسته بندی و تولید می شود. این کار موجب می شود که هیچ گونه باکتری و ارگانیزمی رشد نکند. این عملیات CIP و یا همان شست و شوی در محل به وسیله محلول های اسیدی و با بازی صورت می گیرد مراحل شست و شو به صورت کلی دارای مراحلی به شرح زیر می باشد:
- شست و شو با آب سرد
- شست و شو در دمای بالا با محلول سود سوزآور
- شست و شو با آب
- شست و شو با محلول اسید کلریدریک و یا اسید نیتریک
- سپس شست و شوی نهایی با آب
از چند نوع شست و شو با مواد های مختلف و متفاوت در هر کارخانه تولید لبنیات که بسته به نوع ماشین آلات و ماهیت تولیدی که دارند استفاده می شود. میزان عمده ی پساب تولیدی در طراحی و اجرای تصفیه فاضلاب صنایع لبنی ناشی از عملیات CIP می باشد.
روش های تصفیه فاضلاب صنایع لبنی
پبشنهاد ما استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب است که در کارخانه های لبنیات در یک طبقه بندی به صورت ساده از دو بخش اصلی تشکیل شده است که بخش اول شامل حذف بیولوژیکی تمامی عوامل BOD و COD متوسط دو واحد بی هوازی و هوازی می باشد و بخش دوم متشکل از حذف ذرات جامد معلق (TSS) و حذف فیزیکی چربی می باشد. همان گونه در در مطالب بالا به این موضوع اشاره شد که در صورت ورود روغن و چربی ها به واحد های بیولوژیکی تصفیه فاضلاب صنایع لبنی موجب ایجاد مشکل بر روی این سیستم شده و عملکرد سیستم را می تواند مختل کند. برای این منظور جهت حذف چربی از روش های پیش تصفیه می توان استفاده کرد. و همچنین استفاده از چند نوع واحد بیولوژیکی به دلیل غلظت بسیار بالای COD به صورت سری امری مهم و ضروری می باشد. و همچنین باید به این موضوع دقت لازم را داشت که حداکثر غلظت برای COD ورودی برای واحد هوازی بیشتر از 2000 میلی گرم در لیتر نمی تواند باشد. انواع فاضلاب های صنایع لبنی را می توان به صورت فاضلاب های حاصل از تمیز کاری و فاضلاب های بهداشتی نام برد و روش های تصفیه فاضلاب لبنی را به صورت زیر می باشد:
- جداسازی فیزیکی
- کنترل PH
- حذف روغن و چربی و گریس
- تله های ثلقی
- شناور سازی با هوای محلول و سیستم شناورسازی
- تصفیه بیولوژیک
- واحد بیولوژیکی هوازی
- واحد بیولوژیکی بی هوازی
- روش انعقاد سازی به صورت الکتروشیمیایی برای تصفیه فاضلاب لبنی
- پکیج زلال سازی
- پکینگ مدیا
- زلال ساز لاملا
- زلال ساز سوپر لاملا
کاربرد لاملا در تصفیه آب و فاضلاب صنایع لبنی به صورت زیر می باشد:
غلظت سازی لجن و ته نشین سازی مقدماتی و ثانویه و پیش تصفیه آب و تصفیه آب مورد نیاز برای شست و شو دادن معکوس.
واحد های تصفیه فاضلاب صنایع لبنی
- واحد هوازی در تصفیه فاضلاب صنایع لبنی: آخرین مرحله از حذف COD و BOD فاضلاب واحد های هوازی می باشد که بخشی از فاضلاب را با استفاده از حباب های ریز و تزریق هوا به شکل لجن در می آورد و سپس عمل تصفیه صورت می پذیرد. رشد چسبیده مثل PBBR و MBBR و یا IFAS و هوادهی گسترده از مهم ترین و اصلی ترین واحد های هوازی می باشد و در آخرین مرحله تصفیه فاضلاب صنایع لبنی که عمل ته نشینی صورت گرفته است و لجن آن شکل گرفته چون به دلیل دانسیته خیلی بالایی که دارد ته نشین گردیده و به راحتی می توان از سیستم حذف نمود.
- واحد های بی هوازی در تصفیه فاضلاب صنایع لبنی: فاضلاب کارخانه لبنیات را به دلیل میزان بالای غلظت COD نمی توان به صورت مستقیم وارد واحد های هوازی نمود چون این کار موجب کاهش شدت راندمان این واحد می شود و هم موجب افزایش لجن تولیدی می گردد. برای همین علت استفاده از روش هایی بی هوازی که طراحی آن بر پایه ی تولید گاز به وسیله باکتری های بی هوازی می باشد رواج پیدا کرده است. UASB,UAFBR ,UABR , SGSB از مهم ترین واحد روش های تصفیه به شکل بی هوازی می باشد.
- واحد چربی گیر ساده و یکنواخت ساز: در این نوع واحدها PH و دبی آن ها یکنواخت شده و چربی ها به شکل همگن در می آیند به دلیل این که در خط تولید از محلول های بازی و اسیدی استفاده می شود. به دلیل سبکی روغن ها و چربی های غیر محلول در پساب هایی که به صورت غیر محلول هستند در واحد چربی گیر ساده بر روی پطح می آیند و می توان به راحتی به وسیله ی یک پارو جمع آوری نمود.
- واحد های حذف ذرات معلق و پیشرفته چربی گیر: در این نوع از واحد ها به صورت شیمیایی یا فیزیکی ذرات جامد معلق فاضلاب ها و چربی های محلول حذف می شود چربی گیری DAF و انعقاد الکتریکی و لخته سازی و انعقاد شیمیایی و چربی گیری CPI از جمله مهم ترین روش های این واحد پیشرفته چربی گیری و حذف ذرات معلق می باشد.
