زلال ساز لاملا

زلال ساز لاملا یا صفحات لاملا و یا وسایل ایجاد کننده جریان آرام به منظور کاهش فاصله ته نشینی ذره، فرایند زلال سازی باید از فرایند خروج لجن و اثر جریان سطحی جدا گردد. یکی از روش ها برای این منظور قرار دادن صفحات موازی یا لوله ای درون حوضچه ته نشینی بوده، که منجر به کاهش فاصله ته نشینی ذرات می گردد. این سیستم از افزودن مواد شیمیایی پس از لخته سازی سه مرحله ای و یک زلال ساز صفحه ای لاملا بهره می برد.

زلال ساز لاملا مجموعه ای از لوله ها (ته نشین سازهای لوله ای) و صفحات مربعی شکل (ته نشین سازهای صفحه ای یا صفحات لاملا) هستند که با زاویه ی 45 تا 60 درجه نسبت به افق درون حوضچه نصب می شوند. صفحات لاملا را در نزدیکی خروجی حوضچه نصب کرده و به گونه ای قرار می دهند که آب از داخل صفحات لاملا عبور کند. زمان ماندن در این واحد ها بطور معمول 15 تا 30 دقیقه می باشد. در واحد زلالساز لاملا فولكهای ته نشين شده در پائين حوض تغليظ شده و تا حد بسيار زيادی تغليظ مي‌گردد. زلال سازهای لاملا بر اساس حداکثرسازی راندمان و حداقل‌سازی فضای مورد نیاز ساخته می شوند.

زلال ساز لاملا
زلال ساز لاملا

کاربرد زلال ساز لاملا

زلال ساز لاملا یا صفحات لاملا و یا وسایل ایجاد کننده جریان آرام به منظور کاهش فاصله ته نشینی ذره، فرایند زلال سازی باید از فرایند خروج لجن و اثر جریان سطحی جدا گردد. یکی از روش ها برای این منظور قرار دادن صفحات موازی یا لوله ای درون حوضچه ته نشینی بوده، که منجر به کاهش فاصله ته نشینی ذرات می گردد. این سیستم از افزودن مواد شیمیایی پس از لخته سازی سه مرحله ای و یک زلال ساز صفحه ای لاملا بهره می برد.

زلال ساز لاملا مجموعه ای از لوله ها (ته نشین سازهای لوله ای) و صفحات مربعی شکل (ته نشین سازهای صفحه ای یا صفحات لاملا) هستند که با زاویه ی 45 تا 60 درجه نسبت به افق درون حوضچه نصب می شوند. صفحات لاملا را در نزدیکی خروجی حوضچه نصب کرده و به گونه ای قرار می دهند که آب از داخل صفحات لاملا عبور کند. زمان ماندن در این واحد ها بطور معمول 15 تا 30 دقیقه می باشد. در واحد زلالساز لاملا فولكهای ته نشين شده در پائين حوض تغليظ شده و تا حد بسيار زيادی تغليظ مي‌گردد. زلال سازهای لاملا بر اساس حداکثرسازی راندمان و حداقل‌سازی فضای مورد نیاز ساخته می شوند.

⦁ پیش تصفیه آب

⦁ تصفیه آب مورد نیاز برای شستشوی معکوس

⦁ ته نشین سازی ثانویه و مقدماتی

⦁ تغلیظ لجن انواع لاملا و مقایسه آنها با یکدیگر بطور کلی دو نوع لاملا در مقیاس جهانی وجود دارد که عبارتند از:

⦁ لاملای صفحه ای(صفحات لاملا) (Lamella plate)

⦁ لاملای لانه زنبوری (Honeycomb lamella) دلایل فنی و اقتصادی زیادی در ارتباط با برتری لاملای لانه زنبوری نسبت به لاملای صفحه ای وجود دارد، که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می گردد.

⦁ بار سطحی هرچه میزان بار سطحی بالاتر باشد، ذره مسیر ته نشینی را در زمان کمتری طی کرده و در زمان کمتری ته نشین می گردد. بنابراین هرچه بار سطحی بالاتر باشد، راندمان حذف نیز افزایش می یابد.

مزیت اصلی سوپرلاملای لانه زنبوری نسبت به لاملای صفحه ای، گستره بالای بار سطحی آن می باشد. بار سطحی معمول در لاملای صفحه ای در گستره m3/m2.h 2/3-2 می باشد. درحالیکه بار سطحی در صفحات سوپرلاملای لانه زنبوری در گستره m3/m2.h 5/6-6/2 می باشد.

همانطور که مشاهده می شود، بار سطحی در سوپرلاملای لانه زنبوری تقریباً 2 برابر بیشتر از لاملای صفحه ای می باشد. هرچه گستره بار سطحی بیشتر باشد، راندمان حذف کدورت در این نوع از زلالسازها افزایش می یابد.

⦁ راندمان حذف پارامتر بسیار مهم در بهره برداری از واحدهای ته نشینی، بحث راندمان حذف کدورت این واحدها می باشد. راندمان حذف در لاملای صفحه ای(صفحات لاملا) بطور معمول 70-50% می باشد. درحالیکه راندمان حذف در سوپرلاملای لانه زنبوری 90-85% می باشد. بنابراین ملاحظه می گردد که راندمان حذف در حالت حداقل سوپرلاملای لانه زنبوری از حالت حداکثر لاملای صفحه ای نیز بیشتر می باشد.

⦁ سرعت افقی متوسط(m/min) یکی دیگر از پارامترهای مهم در ارتباط با تعیین عملکرد تانک ته نشینی در ارتباط با حذف ذرات ، سرعت افقی ذره و سرعت عمودی آن است. هرقدر سرعت افقی یک ذره در طول حرکت درون تانک ته نشینی کمتر و در مقابل سرعت ته نشینی بیشتر باشد، ذره زودتر ته نشین شده و از تانک خارج نمی گردد. سرعت افقی متوسط در لاملای صفحه ای 1/1-3/0 و برای سوپرلاملای لانه زنبوری برابر با 13/0-05/0 متر بر دقیقه می باشد.

⦁ امکان فرار فلاک بیولوژیک همواره درون تانک ته نشینی معمولی و به دلایل گوناگون مانند طراحی نامناسب، تغییرات در رژیم جریان، وقوع پدیده اتصال کوتاه و…، بخشی از فلاک ها که سبک تر از مابقی هستند، در زمان معمول، ته نشین نشده و از تانک خارج و به واحد بعدی که فیلتراسیون است منتقل و بار ورودی به این واحد افزایش می یابد. در اصطلاح تخصصی آب و فاضلاب به وقوع این پدیده “فرار فلاک” گفته می شود. به دلیل بار سطحی بالای سوپرلاملا و همچنین طراحی کنگره ای این صفحات، فلاک ها درون این صفحات به دام افتاده و از تانک خارج نمی شوند.

درحالیکه در لاملای صفحه ای ما همواره شاهد فرار بخشی از فلاک های بیولوژیکی از تانک ته نشینی هستیم. سایر برتری های سوپرلاملای لانه زنبوری نسبت به لاملای صفحه ای عبارتند از:

⦁ سرعت ته نشینی بالاتر ذرات.

⦁ تامین بیش از 10 متر مربع مساحت ته نشینی به ازای هر مترمربع از مساحت سطح.

⦁ نرخ بارگذاری سطحی بالا.

⦁ گرفتگی بسیار کمتر.

⦁ راندمان بسیار بالا در حذف کدورت( در صورت بهره برداری مناسب تا بیش از 90%).

⦁ کنترل راحت تر جریان.

⦁ رفتار هیدرولیکی مناسب تر.

⦁ کنترل بهینه جریان و طراحی هیدرولیکی مناسب باعث توزیع مساوی جریان بالای صفحات لاملا شده و این امر موجب بهبودی راندمان جداسازی می گردد.

⦁ هزینه های کمتر نگهداری و بهره برداری.

شرکت های تولید کننده زلال ساز لاملا در مقیاس جهانی سابقه تولید و استفاده از لاملا مربوط به اواخر دهه 90 میلادی است. راندمان بالا و کیفیت این محصول باعث شده است که بیش از سه دهه بطور گسترده در تصفیه خانه های آب و فاضلاب مورد استفاده و بهره برداری قرار گیرد.